Vải thun là gì? Phân loại, đặc điểm và ứng dụng của vải thun
Vải thun là một trong những chất liệu phổ biến nhất trong ngành may mặc hiện nay, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về đặc tính, ứng dụng và các phân loại của nó. Bạn có bao giờ tự hỏi: "Vải thun là gì? Nó có những ưu điểm gì khiến nó trở thành lựa chọn hàng đầu trong ngành thời trang và sản xuất đồ thể thao?" Hãy cùng Thế Giới Khăn Bông khám phá mọi điều thú vị về vải thun qua bài viết này để hiểu rõ hơn về một chất liệu tưởng chừng đơn giản nhưng lại vô cùng đa dạng và ứng dụng.
Vải thun là gì?
Vải thun (tiếng Anh: Spandex Fabric) là loại vải được làm từ sợi tổng hợp, kết hợp các chất liệu như cotton, nylon và polyester. Đây là một loại vải phổ biến trên thị trường nhờ các đặc tính nổi bật như độ đàn hồi tốt, khả năng co giãn cao, bền bỉ, thoáng khí và bắt màu tuyệt vời. Vải thun có tính ứng dụng rộng rãi, được sử dụng trong nhiều lĩnh vực từ thời trang, đồ nội thất đến đồ gia dụng. Ngoài ra, vải còn dễ gia công và có giá thành phù hợp với cả người mua lẫn người bán.
Về bản chất, vải thun được làm từ sợi có khả năng đàn hồi và co giãn, như sợi cao su tự nhiên hoặc các chất liệu tổng hợp như spandex, lycra, hoặc elastane. Điều này mang lại sự linh hoạt, thoải mái và phù hợp cho các loại trang phục cần sự co giãn, như quần legging, áo thun, đồng phục thể thao, và các sản phẩm thời trang khác.
Nguồn gốc ra đời vải thun
Vải thun được phát triển trong bối cảnh Thế chiến thứ II, khi cao su – nguyên liệu thiết yếu cho sản xuất thiết bị quân sự và các vật dụng đời sống – trở nên khan hiếm và đắt đỏ. Điều này đã thúc đẩy nhu cầu tìm kiếm một loại chất liệu thay thế có các đặc tính vượt trội như mềm mại, nhẹ, thoáng khí, co giãn tốt và chi phí thấp.
Quá trình nghiên cứu và phát triển kéo dài suốt một thập kỷ, với nhiều thử nghiệm nhằm tạo ra loại sợi tối ưu và kỹ thuật dệt phù hợp nhất để giữ được các đặc tính vượt trội của vải. Cuối cùng, vào năm 1952, sợi Spandex chính thức ra đời, và bằng sáng chế cho loại vải thun đầu tiên được cấp tại Đức.
Tuy nhiên, mãi đến năm 1962, công ty hóa chất Dupont (Mỹ) mới độc quyền sản xuất và phân phối vải thun trên quy mô toàn cầu. Đây cũng là thời điểm vải thun bắt đầu được thị trường quốc tế biết đến và sử dụng rộng rãi.
Nhờ các đặc tính đặc biệt như độ co giãn và thoải mái, vải thun nhanh chóng trở thành một trong những chất liệu phổ biến nhất, với doanh số và sản lượng không ngừng tăng cao, dẫn đầu trong ngành công nghiệp dệt may vào thời điểm đó.
Phân loại vải thun
Vải thun có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau. Dưới đây là các cách phân loại chính giúp bạn dễ dàng nhận diện và chọn lựa loại vải phù hợp với nhu cầu sử dụng.
Phân loại theo chất vải
Vải thun cotton: Vải thun cotton 100% được dệt hoàn toàn từ sợi bông tự nhiên, không chứa tạp chất. Loại vải này có độ thấm hút tốt, giúp điều hòa nhiệt độ cơ thể, mang lại cảm giác mềm mại và dễ chịu. Nhờ đặc tính an toàn, thun cotton thường được sử dụng để may quần áo cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Thun CVC: Có thành phần gồm 65% cotton và 35% polyester. Sự kết hợp này khắc phục nhược điểm dễ nhăn của cotton nguyên chất, đồng thời đảm bảo độ co giãn và khả năng thấm hút tốt. Giá thành của thun CVC cũng hợp lý hơn so với thun cotton.
Thun TC: Chứa 65% polyester và 35% cotton. Nhờ tỷ lệ polyester cao, loại vải này ít nhăn, hầu như không bị nhăn khi giặt và có độ bền cao. Thun TC có khả năng thấm hút ở mức trung bình, giá thành thấp hơn thun cotton và thun CVC.
Thun PE: Được dệt từ sợi polyester 100%, mang lại độ bền cao, không nhăn nhàu, và giữ form dáng tốt. Tuy nhiên, vải chỉ có độ co giãn hai chiều hạn chế. Với giá thành rẻ, thun PE vẫn được ưa chuộng trong nhiều lĩnh vực.
Thun lạnh: Được làm từ 100% sợi polyetylen, pha thêm 2-5% sợi bông để tăng độ mềm mại. Loại vải này có bề mặt trơn láng, độ co giãn thấp, chống thấm nước tốt, ít bị biến dạng khi gặp nhiệt độ cao, và không xù hay nhăn trong quá trình sử dụng.
Thun mè: Có bề mặt được dệt nổi dạng hạt mè, tạo hiệu ứng đẹp mắt và độ bóng nhất định. Đây thực chất là một biến thể của thun lạnh, thường được dùng để may đồng phục nhà hàng hoặc quán ăn vì giá thành thấp.
Phân loại theo sự co giãn
Vải thun co giãn 2 chiều: Loại vải này chỉ co giãn theo hai hướng (dọc hoặc ngang), nên nó thường được sử dụng cho các trang phục không cần phải ôm sát cơ thể quá mức.
Vải thun co giãn 4 chiều: Loại vải này co giãn theo cả bốn chiều (dọc, ngang, trái, phải), ít nhăn hơn, và thường được dùng để may đồng phục thể thao nhờ độ đàn hồi tốt. Đây là loại thun cao cấp với giá thành cao nhất trong các loại vải thun.
Phân loại theo kiểu dệt
Thun trơn: Sử dụng kiểu dệt cơ bản với mắt vải nhỏ, hai mặt vải rõ ràng, bề mặt láng mịn, trọng lượng nhẹ. Đây là loại vải phổ biến nhất, thường dùng để may các loại áo thun cổ tim, cổ trụ, cổ tròn,...
Thun cá sấu: Đặc trưng của thun cá sấu là mắt lưới to hơn thun trơn, tạo cảm giác hơi nhám khi chạm vào.
Thun cá mập: Thun cá mập có mắt lưới lớn hơn thun cá sấu, bề mặt thô ráp và độ đàn hồi kém. Do đó, giá thành của loại vải này thường rẻ hơn.
Đặc tính của chất vải thun
Vải thun có nhiều đặc tính nổi bật mà ít chất liệu vải nào có thể sánh kịp. Những đặc tính này giúp chúng dần trở thành lựa chọn lý tưởng cho nhiều loại trang phục.
Co giãn tốt:Vải thun nổi bật với độ co giãn và đàn hồi cực kỳ tốt. Nhờ đó, dù bạn vận động hay di chuyển nhiều, trang phục từ vải thun vẫn mang lại cảm giác dễ chịu, không gây trở ngại hay khó khăn.
Thoáng khí: Vải thun, đặc biệt là loại làm từ cotton, có khả năng thoáng khí rất tốt, giúp cơ thể không bị bí bách và dễ chịu hơn khi mặc. Cấu trúc sợi bông với các khoảng trống nhỏ giữa các sợi giúp không khí dễ dàng lưu thông, giảm thiểu hiện tượng bí bách và giữ cho cơ thể luôn mát mẻ.
Thấm hút mồ hôi: So với độ thấm hút mồ hôi và độ thoáng mát, vải thun không thua kém vải cotton và thậm chí vượt trội hơn vải chiffon và vải ren. Các trang phục từ vải thun mang đến cảm giác thoải mái, dễ chịu và nhẹ nhàng cho người mặc, trở thành lựa chọn lý tưởng cho những ai thường xuyên lao động ngoài trời hoặc đổ mồ hôi nhiều. Đây chính là "cứu tinh" cho những ngày hè oi bức.
Dễ bảo quản: Trang phục từ vải thun có thể giặt tay hoặc giặt máy mà không ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng vải.
Độ bền cao: Khi kết hợp với sợi poly, vải thun có độ bền và dẻo dai vượt trội so với vải thun thông thường. Sợi poly giúp giảm phai màu, hạn chế nhăn, và tỷ lệ co rút của vải chỉ từ 3 - 5%, thấp hơn đáng kể so với vải cotton.
Ứng dụng của vải thun
Vải thun không chỉ được ưa chuộng trong ngành thời trang mà còn có nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau:
Thời trang: Vải thun là chất liệu quen thuộc trong ngành thời trang, từ trang phục mùa đông đến mùa hè, từ đồ ngủ đơn giản đến trang phục dạ tiệc, thể thao. Sự thoải mái, dễ chịu khi mặc và bảng màu đa dạng của vải thun giúp sản phẩm trở nên nổi bật và thu hút người dùng.
Nội thất: Vải thun là chất liệu quen thuộc trong ngành thời trang, từ trang phục mùa đông đến mùa hè, từ đồ ngủ đơn giản đến trang phục dạ tiệc, thể thao. Sự thoải mái, dễ chịu khi mặc và bảng màu đa dạng của vải thun giúp sản phẩm trở nên nổi bật và thu hút người dùng.
Vật dụng gia đình: Các vật dụng phổ biến làm từ vải thun như khăn choàng, khăn lau mặt, khăn tắm,... nhờ khả năng thấm hút tốt và mang lại sự thoải mái khi sử dụng, luôn được người tiêu dùng yêu thích.
Cách nhận biết vải thun chất lượng
Để chọn lựa vải thun chất lượng, bạn cần chú ý đến một số yếu tố sau:
Cảm nhận trực tiếp: Sờ trực tiếp bề mặt vải để kiểm tra. Vải thun chất lượng thường mềm mịn, thoáng mát, khi vò nhẹ sẽ nhăn và có độ đàn hồi, co giãn tốt.
Quan sát bằng mắt thường: Các loại vải thun chứa sợi cotton thường có bề mặt xù nhẹ và độ bám nhất định. Trong khi đó, vải thun có chứa sợi Poly sẽ không bị xù lông, bề mặt bóng mượt hơn.
Kiểm tra độ thấm hút: Vải thun pha sợi cotton thường thấm hút tốt. Bạn có thể thử đổ nước trực tiếp lên bề mặt vải để kiểm tra khả năng thấm hút.
Cách bảo quản, vệ sinh sản phẩm làm từ chất liệu thun
Để giữ được độ bền, đẹp và sạch sẽ của sản phẩm làm từ vải thun, việc bảo quản và vệ sinh đúng cách là rất quan trọng.
Cách Vệ Sinh
Giặt quần áo thun bằng nước ở nhiệt độ khoảng 40°C. Nước quá nóng có thể làm vải giãn và hư hỏng.
Tránh giặt chung các sản phẩm thun màu để hạn chế phai màu. Nên phân loại trước khi giặt.
Sử dụng các loại chất giặt dịu nhẹ, ưu tiên thành phần tự nhiên, và tuyệt đối không dùng thuốc tẩy trực tiếp lên vải.
Nên giặt tay thay vì giặt máy và lộn mặt trái sản phẩm để giữ độ bền của vải.
Sau khi giặt, tránh vắt mạnh để không làm mất độ co giãn của vải.
Cách Bảo Quản
Loại bỏ vết bẩn ngay lập tức để tránh bám sâu vào sợi vải, gây nấm mốc hoặc mùi hôi.
Phơi quần áo ở nơi thoáng mát, tránh nơi ẩm ướt hoặc ánh nắng mặt trời trực tiếp.
Khi ủi, nên đặt ở nhiệt độ trung bình để tránh làm co rút sợi vải.
Vải thun là chất liệu đa năng, với nhiều ưu điểm tuyệt vời, phù hợp cho mọi nhu cầu sử dụng của người tiêu dùng. Thông qua bài viết từ Thế Giới Khăn Bông, hy vọng đã cung cấp cho các bạn thông tin hữu ích về loại vải mà hầu hết ai cũng ưa chuộng.
